Kempen-gemeenten maken zich zorgen over kleine kernen

Bij een fusie van Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden ontstaat een gemeente van bijna 240 vierkante kilometer met circa 51.500 inwoners en een gemeenteraad van 31 leden. Maar liefst vijftien kernen zou de nieuwe Kempengemeente tellen. Het grootste bezwaar dat bij herindeling steevast op tafel komt, is dat de kleine kernen niets meer in de melk te brokkelen hebben. Dat het bestuur niet meer weet wat er in de dorpen speelt. Dat kan op enkele manieren ondervangen worden, schetsen procesbegeleider Ad de Kroon en Rob de Greef in hun rapport.

Nabijheid

De lichtste constructie met dorpencoördinatoren gaat niet verder dan ambtelijke contacten met burgers, belangenverenigingen en dergelijke. In een iets zwaardere variant krijgen de dorpskernen naast een coördinator ook een wethouder toegewezen. En nog een stap verder kunnen de dorpsraden worden opgetuigd met formele adviserende of beslissingsbevoegdheden. Die dorpsraden kunnen rechtstreeks gekozen worden. ‘De nabijheid is een belangrijk criterium voor sommige Kempengemeenten om niet direct enthousiast te worden voor een herindeling’, stellen De Kroon en De Greef in hun rapport. Om dat bezwaar te ondervangen kunnen via de herindelingswet zwaarder toegeruste dorpsraden verplicht worden opgelegd.

Je kunt je echter afvragen wat de meerwaarde is van een fusie als je vervolgens op het niveau van de dorpsraden een extra bestuurslaag optuigt. Financieel word je als gemeente doorgaans niet beter van een herindeling. Die leidt meestal niet tot een kostenbesparing, concludeerde onafhankelijk onderzoeksinstituut Coelo. En de inkomsten uit het Gemeentefonds dalen gemiddeld juist.

Een Kempische federatie komt er alleen als Bergeijk, Bladel, Eersel en Reusel-De Mierden unaniem kiezen voor dit model. Maar wat is het eigenlijk, een federatie? Dat is een alleszins redelijke vraag, aangezien die bestuursvorm op dit moment nog niet bestaat in Nederland. Er is dan ook een wetswijziging voor nodig.