Hoe Steenwijkerland tot de kern komt

Actieve betrokkenheid van bewoners is essentieel voor de kwaliteit van het lokale bestuur. Sinds 2001 (na een grootschalige herindeling) biedt gemeente Steenwijkerland haar inwoners, middels het kernen- en wijkenbeleid, de mogelijkheid om zelf te werken aan de leefbaarheid van de eigen leefomgeving. Maar hoe staat het beleid er 17 jaar later voor? Om antwoord te krijgen op deze vraag hebben Johan Posseth en Karl Kouki, in samenwerking met de Rekenkamercommissie, onderzoek gedaan naar het kernen- en wijkenbeleid anno 2018.

In de basis

Zoals gezegd werkt Steenwijkerland al sinds 2001 met een kernen- en wijkenbeleid. Hiermee staat zij misschien wel aan de wieg van het kern- en wijkgericht werken in deze vorm. De coördinatoren kernen en wijken (Kor van der Velde en Lina van Veen) hebben een belangrijke functie binnen de ‘Steenwijkerlandse’-aanpak.

Gemeente Steenwijkerland bestaat uit 32 kernen en wijken. Deze zijn allen vertegenwoordigd door zogeheten Plaatselijke Belangen en Wijkorganisaties (PBW’s). De PBW’s verzamelen lokale initiatieven en dienen deze in bij de gemeente. Daarnaast hebben zij toegang tot de contactwethouders, coördinatoren kernen en wijken en financiële middelen. Uitgangspunt van het kernen- en wijkenbeleid, is dat het initiatief bij de bewoners ligt: “U wilt wat? Dan bent u ook aan zet!”

PBW’s als spil

Bij verschillende PBW’s is sprake van een hoge mate van organisatiekracht en draagvlak in de kern of wijk. De bestuurders van deze PBW’s pakken hun taak serieus op. Dit resulteert in de praktijk in mooie maatschappelijke initiatieven op het gebied van leefbaarheid en cultuur. Tegelijk is een aantal PBW’s minder actief of ‘slapende’. Hiervoor worden verschillende verklaringen gegeven. Zo zijn er enkele kernen of wijken die de afgelopen tijd geen aanleiding zagen om gebruik te maken van het beschikbare budget. Soms organiseren zij kleinere initiatieven uit eigen middelen. Een andere factor is de organisatiekracht. Het gaat hier om de drive, ambities en ervaring van bestuurders.

Door de fysieke aanwezigheid van lokale PBW’s in de wijk of kern en hun centrale rol, kunnen bewoners bij hun in de wijk terecht met vragen, klachten en ideeën. Daarnaast gaan PBW-besturen actief op pad in de wijk om de behoeften van bewoners te achterhalen.

Snelle en eenvoudige werkwijze

Het huidige proces biedt een goede basis voor een snelle en eenvoudige werkwijze. PBW’s hebben over het algemeen voldoende contact met de coördinatoren kernen en wijken en contactwethouders en de lijnen zijn kort. De eenvoud en snelheid draagt bij aan het initiëren en realiseren van initiatieven.

Kernen- en wijkenbeleid 2.0

Door te werken met PBW’s heeft Steenwijkerland een mooie en effectieve manier gevonden om de binding met de 32 kernen en wijken te borgen. De toegankelijkheid en gelijkwaardigheid van het beleid blijven belangrijke thema’s. Alle bewoners zijn vertegenwoordigd door en hebben toegang tot een PBW. Via deze belangen- en wijkverenigingen hebben bewoners toegang tot het beschikbare budget. Echter, het is niet ondenkbaar dat persoonlijke kwesties of eerdere ervaringen een drempel kunnen vormen voor bewoners om de PBW te benaderen. Hierdoor kan de toegankelijkheid in het gedrang komen.

Mede op basis van de aanbevelingen uit het rapport heeft gemeente Steenwijkerland inmiddels besloten om het beleid te updaten. De samenwerking met PBW’s wordt gekoesterd maar daarnaast krijgen bewoners ook zelf toegang tot de beschikbare middelen. Dit draagt bij aan de toegankelijkheid van het beleid en kan bewoners motiveren om lokale initiatieven daadwerkelijk te realiseren.